Sezon na kleszcza nie zwalnia tempa, wręcz przeciwnie. Nadchodzi okres największego żniwa groźnych zakażeń chorobami odkleszczowymi, głównie u grzybiarzy.
Świadomość o chorobach przenoszonych przez kleszcze nadal jest mała. Większość zapytanych o choroby odkleszczowe wymienia tylko boreliozę i odkleszczowe zapalenie mózgu. Niestety kleszcze zakażają ludzi również innymi niebezpiecznymi chorobami. Jakie są objawy i konsekwencje chorób odkleszcowych?
*Borelioza – wywołuje ją bakteria Borrelia burgdorferi przenoszona przez kleszcza. Charakterystycznym objawem do diagnostyki jest rumień skórny, który występuje tylko u około 35 % zakażonych osób. Oprócz rumienia, który może wystąpić ale nie musi, zakażeniu mogą towarzyszyć łagodne objawy grypopodobne:
- stan podgorączkowy
- osłabienie
- ból głowy
- ból mięśni
- ból stawów
- powiększenie węzłów chłonnych
Niewłaściwa diagnostyka boreliozy i brak jej leczenia w odpowiednim czasie prowadzi do bardzo poważnych problemów zdrowotnych m.in:
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
- zapalenie mózgu
- porażenie nerwu twarzowego (Bella)
- zapalenie nerwów obwodowych
- psychozy
- otępienie
- zaburzenia świadomości
- zapalenie nerwu wzrokowego
- zaburzenia widzenia
- boreliozowe zapalenie stawów
- parestezje kończyn
- boreliozowe zapalenia mięśnia sercowego
- zapalenie wsierdzia
- kardiomiopatia rozstrzeniowa
- zaburzenia odżywiania
Ryzyko zakażenia bakterią Borrelia burgdorferi jest wyższe, im dłużej kleszcz przebywa w skórze człowieka. Bakterie odkleszczowe bytują w przewodzie pokarmowym kleszcza, a ich aktywność wzrasta po wypełnieniu się jego jelit krwią żywiciela.
*Bartonelloza – wywołują ją mikroorganizmy chorobotwórcze z rodziny Bartonella. Bakterie wywołują rozmaitego typu infekcje, w zależności od ich gatunku:
- bakteria Bartonella quintana wywołuje gorączkę okopową, przenoszona jest przez wesz ludzką,
- bakterie Bartonella henselae lub Bartonella ciarridgeidae wywołują chorobę kociego pazura, przenoszone są przez kleszcze, pchły, moskity oraz wszy odzieżowe,
- bakteria Bartonella baciliformis wywołuje chorobę Carriona, przenoszona przez moskity,
- bakterie z gatunku Bartonella quintana lub Bartonella henselae wywołują angiomatosis bacillaris, przenoszone są przez koty i wszy ludzkie
Objawy bartonellozy przypominają objawy grypopodobne, po których wystąpieniu nie następuje odzyskanie w pełni zdrowia.
Objawy osób zakażonych bartonellozą:
- ból kończyn dolnych (zwłacza rano)
- ból podeszw stóp
- bóle przewodu pokarmowego
- ból gardła
- ból głowy
- ból kości
- ból stawów
- ból mięśni
- pasma, prążki lub linie widoczne na skórze
- bolesne guzki podskórne (ziarniaki)
- powiększenie wątroby (ziarniaki w wątrobie)
- plamica wątrobowa
- powiększenie śledziony (ziarniaki w śledzionie)
- zapalenie spojówek
- zaburzenia ruchowe
- wzmożona drażliwość
- niepokój
- splątanie
- ataki gniewu
- ataki wściekłości
- ataki paniki
- myśli samobójcze
Powikłania bartonelozy:
- zapalenie nadtwardówki
- zapalenie tęczówki oka
- zapalenie nerwu wzrokowego
- obrzęk nerwu wzrokowego
- trwałe uszkodzenie wzroku
- zapalenie mózgu
- zapalenie rdzenia kręgowego
- niedowład spastyczny
- napady drgawkowe
- depresja niereagująca na antydepresanty
- niedomykalność lub zwężenie zastawek serca
- zapalenie osierdzia
- powiększenie serca
- POTS – zespół posturalnej tachykardii ortostatycznej
- zawał serca
- torbiele zębowe
Bartonelloza ma różne odmiany, należy do chorób ciężkich i trudno poddających się leczeniu.
*Babeszjoza – wywoływana jest przez pierwotniaki z rodzaju Babesia. W Polsce rozpoznaje się przypadki zakażenia objawowego pasożytem Babesia microti. Babeszjoza ma często przebieg bezobjawowy, a pojawienie się pierwszych objawów zakażenia występuje około 1-6 tygodni od ugryzienia przez kleszcza.
Objawy zakażenia babeszjozą :
- gorączka
- dreszcze
- silne bóle głowy
- bóle mięśni
- bóle stawów
- bóle brzucha
- brak apetytu
- ból klatki piersiowej
- ból bioder
- duszność
- obniżone ciśnienie krwi
- przyśpieszona akcja serca
- przyśpieszony oddech
- wydalanie zmniejszonej ilości moczu
- nudności
- wymioty
- zażółcenie skóry i oczu
- nadmierne pocenie się
- ciągłe zmęczenie
- złe samopoczucie
- powiększenie wątroby
- żółtaczka
- powiększenie śledziony
- leukopenia
- małopłytkowość
- niedokrwistość hemoliyczna
Powikłania związane z babeszjozą:
- ostra niewydolność oddechowa
- zastoinowa niewydolność krążenia
- rozsiane krzepnięcie wewnątrznaczyniowe (DIC)
- niewydolność nerek
- wstrząs septyczny
Możliwe jest zakażenie babeszjozą i brak jakichkolwiek objawów. Diagnostyka choroby jest bardzo trudna a u pacjentów mylnie diagnozowane są inne jednostki chorobowe.
*Anaplazmoza to ogólnoustrojowa choroba zakaźna wywołana przez bakterie Anaplasma phagocytophilum. Objawy zakażenia wewnątrzkomórkowymi drobnoustrojami chorobotwórczymi są niecharakterystyczne i zmienne. Anaplazmoza może mieć przebieg bezobjawowy, łagodny, ciężki lub zagrażający życiu.
Do nieswoistych objawów zakażenia anplazmozy należą:
- gorączka
- dreszcze
- kaszel
- wysypka skórna
- ból głowy
- ból mięśni
- ból stawów
- osłabienie
- zwiększona potliwość
- brak apetytu
- bóle brzucha
- nudności
- wymioty
- biegunka
- zaburzenia żołądkowo-jelitowe
- sztywność karku
- zaburzenia świadomości
Powikłania wynikające z zakażenia anaplazmozą:
- porażenie nerwu twarzowego
- neuropatia obwodowa
- nerwobóle
- małopłytkowość
- anemia hemolityczna
- krwotoki wewnętrzne
- zapalenie mięśnia sercowego
- niewydolność oddechowa
- niewydolność nerek
- rozpad mięśni poprzecznie prążkowanych
Wyleczenie całkowite z zakażenia anaplazmozą jest możliwe. W rzadkich przypadkach ciężkich powikłań powrót do pełni zdrowia może wymagać długotrwałej rehabilitacji.
