Kolebką tego pasożyta był Egipt oraz obszar Morza Śródziemnego. Na Świecie choruje setki milionów osób, ale tylko ok 10% to przypadki ostre. Choroba z reguły przyjmuje charakter przewlekły i trwa 30 lat. W Polsce odnotowano niewiele przypadków ostrej Schistosomatozy, a przewlekła w zasadzie nie jest brana pod uwagę. Obecnie z roku na rok obserwuje się rozszerzanie zasięgu występowania pasożyta, co bez wątpienia związane jest ze znacznym rozwojem komunikacji, ogromnym przepływem ludności oraz zwiększeniem ruchu turystycznego. Pasożyt zwykle przenika przez skórę człowieka (najczęściej stopy!) do powierzchniowych naczyń krwionośnych, a następnie z prądem krwi dostaje się do płuc i poprzez serce dociera do wątroby, gdzie nabywa zdolności chorobotwórcze. Zakażenie może również nastąpić przez układ pokarmowy (skażona woda, sushi). Początkowe objawy są niewielkie na które chory zazwyczaj nie zwraca uwagi. W późniejszym okresie mogą wystąpić bóle brzucha, biegunka, bóle stawów, powiększenie wątroby i śledziony, kaszel, ucisk w klatce piersiowej napad astmy oskrzelowej niedokrwistość. Z czasem następuje osłabienie siły mięśniowej czy pogorszenie tolerancji wysiłku, mogą nastąpić niepokój i ataki paniki. Po wielu miesiącach mogą pojawić się zmiany narządowe, a chory może wejść w fazę ostrej schistosomatozy. Ostatecznie Schistosomatoza zagnieżdża się w naczyniach żylnych. W zależności od gatunku mogą to być naczynia miednicy mniejszej, naczynia pęcherza moczowego, w żyłach krezkowych, zaopatrujących w krew jelita, żyłach wątrobowych i żyłach płucnych.
Najczęściej każda postać Schistosomatozy w Lyme przyjmuje postać neurologiczną, w której do zachorowania wystarczy niewielka liczba dorosłych robaków w organizmie zakażonej osoby. Po złożeniu jaj dochodzi do ekspozycji organizmu gospodarza na antygeny jaj, co wywołuje silną odpowiedź cytokinową typu 2 z reguły z eozynofilią (niekoniecznie). Objawy kliniczne są nieswoiste: bóle mięśniowe, ból głowy, biegunka i kaszel. Często następuje wysypka o charakterze pokrzywkowym , a ponadto jednocześnie może dochodzić do zajęcia ośrodkowego układu nerwowego. W tym wczesnym stadium wytwarzania jaj wynik badania mikroskopowego moczu lub stolca w kierunku obecności jaj jest zwykle ujemny, a produkcja swoistych przeciwciał skierowanych przeciwko antygenom jaj, wykrywanych za pomocą większości testów serologicznych, jest niewystarczająca do uzyskania wyniku dodatniego. Rozpoznanie ustala się zatem na podstawie obrazu klinicznego choroby. Charakterystyczne cechy to niedawna ekspozycja w wywiadzie oraz eozynofilia we krwi obwodowej (chociaż ta ostatnia może nie występować). U 50% pacjentów, u których rozpoznano schistosomatozę, zakażenie to przebiegało bezobjawowo przez lata. Tematem niedawno zakończonych i trwających badań jest również wpływ zakażenia przywrami z rodzaju Schistosoma na inne patogeny, takie jak prątki gruźlicy, krętki boreliozy, zarodźce malarii oraz ludzki wirus upośledzenia odporności HIV. Ryzyko osłabiania przez zakażenie pasożytnicze ochronnych odpowiedzi immunologicznych przeciwko innym antygenom uzasadnia zbadanie tej kwestii we właściwie przeprowadzonych, randomizowanych, kontrolowanych badaniach klinicznych.
Schistosomatoza jest obok malarii najpoważniejszym w skali światowej parazytologicznym problemem zdrowotnym. Na świecie najczęstszą przyczyną nadciśnienia wrotnego jest schistosomatoza, w Polsce natomiast marskość wątroby i raka pęcherza moczowego. Jaja składane w pęcherzu moczowym powodują intensywną reakcję zapalną. Skutkiem tego jest uwalnianie wolnych rodników tlenowych. Stres oksydacyjny uważany jest za mechanizm leżący u podłoża karcynogenezy. Powoduje uszkodzenie błony lipidowej komórek, a w konsekwencji zaburzenie wewnętrznej homeostazy wapniowej i uszkodzenie DNA, co prowadzi do mutacji genetycznych. Poza tym dochodzi także do pobudzania produkcji czynników karcynogennych, takich jak N-nitrozaminy oraz wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne. W rezultacie zostaje zapoczątkowany rozwój nowotworu.
Jest kilka gatunków tych groźnych mikrobów jak Schistosoma mansoni, Schistosoma intercalatum, oraz Schistosoma heamatobium i Schistosoma japonicum a także Schistosoma mekongi. Pasożyt to motylica, czyli robak, i są różne gatunki. Naukowcy pracują nad opracowaniem szczepionki na schistosomatozę, która powstrzyma cykl życia pasożyta. Praziquantel to lek z wyboru, którego można podać aby usunąć zakażenie. Jeśli choroba jest przewlekła należy określić rodzaj przywr i dokonać kuracji celującej. Jeśli pacjent nie otrzymuje leczenia, a jaja pozostają w ciele, mogą pojawić się długotrwałe skutki. Obejmują one: Krwawienie z pęcherza, owrzodzenie pęcherza moczowego, uszkodzenie wątroby (marskość), ewentualna niewydolność nerek, rak pęcherza, cukrzyca zwłaszcza nagły atak u dzieci i choroba Crona. Ruch przywr w układzie krwionośnym może być wyczuwalny i widoczny. Chory odczuwa jak pod powierzchnią skóry coś po nim chodzi, a w momencie zaklinowania się przywry może powstać guzek. Przywra ukrywa się przed układem immunologicznym podobnie jak borelioza. Kolejna nieistniejąca choroba.
