Testy i badania pomocne w boreliozie z Lyme

Istnieje dosłownie tysiące różnych testów laboratoryjnych, które można wykonać, ale tylko ułamek z nich jest dobrze zrozumiany i przydatny do oceny chronicznej boreliozy. Istnieją pewne podstawowe testy i kilka specjalistycznych testów, które mają wielką wartość. Są to testy, które każdy powinien rozważyć.

Zacznijmy od morfologii krwi:
*Liczba krwinek białych (WBC). Niskie WBC (<4000) może wskazywać na przewlekłe zakażenie wirusem lub bakteriami o małej zjadliwości, takimi jak Mycoplasma. Podwyższone WBC (> 11,500) może wskazywać na aktywną infekcję boreliozy (Lyme).
Rozmaz krwi to szczegółowa analiza zawartości granulocytów, która w odniesieniu do samej boreliozy (a szczególnie w czasie leczenia) może ulegać różnym odchyleniom od norm. Pomiar różnych granulocytów może być pomocny w określeniu rodzaju infekcji. Wzrost neutrofili może wskazywać na problemy metaboliczne a spadek na infekcję wirusową. Zwiększenie liczby eozynofili może wskazywać na pasożyty lub wpływ antybiotyków, a zmniejszenie liczby eozynofili może świadczyć o kłopotach z nadnerczami.

*Hemoglobina (Hb). Niedokrwistość Hb <12,0 może być spowodowana przez zakażenie: malarią, babesią, bartonellą.

*Próby wątrobowe. Nieprawidłowe wartości wskazują na podwyższoną szybkość komplikacji wątroby, prawdopodobnie pod wpływem toksyn lub wirusów. Podwyższona bilirubina sugeruje zwiększony rozpad krwinek czerwonych wywołanych babesią lub bartonellą.

*Insulina na czczo. Jej wzrost oznacza oporność na insulinę i wynika z dysfunkcji układu immunologicznego oraz zaburzeń równowagi hormonalnej (rozchwiana homeostaza).

Choroby związane z przewlekłą niewydolnością immunologiczną są często związane z nieprawidłową funkcją tarczycy dlatego należy wykonać
*badanie hormonów tarczycy (TSH), wolne T4, wolne T3 i przeciwciała TPO i tyrooglobuliny. Jest to ważne w celu zidentyfikowania choroby Hashimoto oraz innej postaci autoimmunologicznej dysfunkcji tarczycy.

Diagnoza specyficznych chorób autoimmunologicznych jest złożona i wymaga szeroko zakrojonych badań ale podstawowe badania przesiewowe dotyczące autoimmunizacji można przeprowadzić za pomocą dwóch testów.
*Czynnik reumatoidalny wskazany przy zapaleniu stawów oraz
*Miano ANA. To miano jest pozytywne w wielu rodzajach chorób autoimmunologicznych.

*Badanie CRP. Celem badania CRP jest określenie w organizmie osoby badanej poziomu stężenia białka C-reaktywnego. Podwyższony CRP świadczy o toczącym się w organizmie stanie zapalnym.

*Witamina D. Niedobór witaminy D towarzyszy m.in. zaburzeniom pracy nerek, wątroby i jelit. Odgrywa istotną rolę w funkcjonowaniu układu odpornościowego. Najczęściej mierzoną formą w badaniach krwi jest cholekalcyferol (D3). Warto sprawdzać ją raz na kwartał. W boreliozie – chorobie z Lyme niedobór może oznaczać niewydolność wątroby, co sugeruje wysokie zatoksycznienie organizmu.

*Witamina B12. Niedobór witaminy B12 wywołuje objawy ze strony układu krwiotwórczego, pokarmowego, nerwowego, a także objawy, które sugerują choroby psychiczne. Niedobór witaminy B12 może wskazywać na niedostateczne wchłanianie przenośników witaminy B12 lub niedobory kwasu żołądkowego.

*Ferrytyna (żelazo). Wysoki poziom może być związany z autoimmunizacją i przewlekłą infekcją, niski poziom ferrytyny odpowiada za nasze zmęczenie, zawroty głowy i szybsze bicie serca. Od tego, ile mamy żelaza, zależy m.in. poziom czerwonych ciałek krwi, prawidłowa praca serca, gospodarka hormonalna, sprawność mięśni, odporność. Aby organizm mógł funkcjonować prawidłowo, musi być zachowana równowaga między zużyciem a uzupełnianiem tego minerału.

*Okresowe badanie moczu. Dążymy do alkalicznego moczu, białko w nim oznacza problem z nerkami a podniesiona bilirubina wskazuje na zakażenie babesią lub bartonellą. Świadczy to o niszczeniu czerwonych krwinek.

Istnieją jeszce zaawansowane badania , które można rozważyć:
*Stosunek Omega-3 / Omega-6. To marker równowagi czynników zapalnych w organizmie. Odpowiednia dieta i suplementacja skutkuje zadowalającymi stosunkami tych kwasów. Organizm ludzki jest zdolny do wytworzenia wszystkich kwasów tłuszczowych potrzebnych do metabolizmu, poza dwoma: kwasem linolowym (LA) z grupy Omega 6 oraz alfa-linolenowym (ALA) z grupy Omega 3. Są one niezbędnym elementem diety człowieka. Dlatego musimy dostarczać je z wraz pożywieniem, ale nie możemy zapominać również o ich odpowiednich proporcjach. Według polskiej literatury proporcja ta powinna wynosić 1:5

*Testy cytokin (Th1 / Th2)(CBA) – Patogeny manipulują cytokinami w celu wygenerowania stanów zapalnych i przekierowania funkcji odporności na korzyść mikrobów. Badanie to ma znaczenie dla fitoterapeutów, dla lekarzy ILADS jest bezwartościowe. Wiele ziół równoważy tę dysfunkcję poprzez redukcję nadaktywnych cytokin.

*Test hormonalny nadnerczy – Dysfunkcja nadnerczy jest obecna w każdej przewlekłej chorobie. Podwyższony poziom kortyzolu, związany ze zwiększonym naporem fizycznym i emocjonalnym, przyczynia się do bezsenności, nietolerancji stresu, pobudzenia i niepokoju. Przedłużony stres nadnerczy może zubożyć w kortyzol, dając objawy skrajnego zmęczenia, nietolerancję stresu i nadmierne spanie (ale sen jest dysfunkcyjny i nie jest spokojny). Ponieważ dysfunkcja nadnerczy występuje zawsze w chorobach przewlekłych i generalnie normalizuje się przy odpowiedniej terapii, nie jest koniecznością badanie pomiaru poziomu hormonów nadnerczy. W rzadkich przypadkach, gdy u pacjenta stan nie poprawia się, pomiar kortyzolu może być wskazany. Najlepszym sposobem jest kortyzol ślinowy mierzony 4 razy w ciągu 24 godzin.

*Badanie metali ciężkich – toksyny te mogą być ukrytym czynnikiem w chorobie przewlekłej. Każda osoba żyjąca obecnie na tej planecie ma jednak ciężkie metale w sobie. Nie ma norm jakie ilości mogą wywoływać chorobę, u każdego jest to indywidualne. Obecnie za miarodajny test przez ILADS uważa się 24-godzinną zbiórkę moczu po prowokacji DMSA. Badanie z włosa jest testem mocno interpretacyjnym i mało lekarzy z niego korzysta. Badanie z krwi mają sens tylko przy świeżym zatruciu metalami.

*Wrażliwość na żywność – Nadwrażliwość pokarmowa oznacza wszystkie typy reakcji, jakie może wykazywać organizm po spożyciu dowolnego składnika żywnościowego. Wrażliwość pokarmowa obejmuje alergię i nietolerancję żywności. Należy wykonać specyficzne testy IgG i IgA. To jest bardzo istotne badanie.

*Kompleksowa analiza kału – Zaburzenia równowagi środowiska jelita prowadzą do wystąpienia niebezpiecznego zjawiska dysbiozy jelit, czyli nieprawidłowości mikroflory jelitowej mogącej w znaczący sposób wpłynąć na nasze leczenie boreliozy (Lyme). Z dysbiozy biorą się choroby autoimmunologiczne. Do dysbiozy mogą również doprowadzić pasożyty. Wśród czynników mogących przyczynić się do dysbiozy wymienia się m.in. nadużywanie antybiotyków i innych leków. Z kału możemy wykonać badania na pasożyty i drożdże.

*Badanie genu MTHFR – Ten enzym ma zasadnicze znaczenie dla tworzenia 5-metylotetrahydrofolianu, podstawowej substancji do przekształcania homocysteiny aminokwasowej w aminokwas metioninę. Istnieje około 40 różnych mutacji genetycznych, które mogą mieć wpływ na MTHFR. Około 40% populacji ma jeden zmutowany gen a około 12% populacji ma dwa nieprawidłowe geny. Problemy związane z mutacjami MTHFR obejmują zwiększone ryzyko udaru mózgu i zawału serca oraz zwiększonego ryzyka raka. W boreliozie z Lyme chorzy z tą mutacją toną w toksynach. Objawy mutacji tego enzymu obejmują szereg zmian neurologicznych, w tym bezsenności, drażliwości, depresję, mgłę mózgową, neuropatię (palenie mrowienie palców i rąk) i zespół niespokojnych nóg. Może to być głównym czynnikiem chorobotwórczym w fibromialgii i w boreliozie.

*Badanie na pleśń – W boreliozie (Lyme) dobrym markerem zakażenia pleśnią jest C4a. poniżej 10000 mamy do czynienia z wirusami lub pleśnią

Dużo kontrowersji jest wokół testów na koinfekcje. Badać czy czekać na specyficzne objawy. Są dwie szkoły a jedna z nich mówi czekać, bo i tak wyniki są niewiarygodne. Jeśli w przeprowadzonych badaniach coś nie wyjdzie to nie znaczy że koinfekcja jest nieobecna

*MYCOPLASMA – aby zrobić testy na ten patogen musimy wykonać praktycznie kilka testów aby zbadać wszystkie możliwe gatunki występujące przy zakażeniu w boreliozie (Lyme)
(M. fermentans, M. genitalium, M. penetrans, M. hominis, M. pneumoniae, M. synoviae, Ureaplasma urealyticum). Rozpoznanie Mycoplasmy jest wyzwaniem. Do diagnozowania wykorzystuje się najczęściej testy amplifikacji reakcji łańcuchowej polimerazy (PCR). Do testowania chronicznej formy używa się serii badań serologicznych. Trwale podwyższone miana mogą świadczyć o przewlekłym zakażeniu. Mycoplasma jest trudna do zdiagnozowania. 25% przewlekłych infekcji wykazuje obniżoną liczbę WBC.

*BARTONELLA – Najlepszym testem dla Bartonelli jest amplifikowana wersja PCR zwana ePCR. W Polsce są one niedostępne ze względu na wysoki koszt ok 450$, dlatego używa się testów serologicznych. Nawet najbardziej wrażliwe metody wykrywania DNA mogą powodować fałszywe negatywny wynik z powodu bardzo niskiego poziomu DNA w losowej próbce. Zachodnie laboratoria stosują opatentowany środek wzbogacający o nazwie BAPGM, który zwiększa obciążenie bakterii w próbkach pacjenta do wykrywalnych poziomów.

*BABESIA – Badania pośredniego testu immunoenfuzyjnego (IFA) dla przeciwciał IgG i IgM wytwarzanych przez organizm przeciwko Babesia. Diagnoza polega na czterokrotnym wzroście miana przeciwciał przez kilka tygodni. Pierwszą próbkę należy pobrać jak najwcześniej, a druga próbkę pobiera się 2-4 tygodnie później. Reakcja łańcuchowa polimerazy (PCR) wykrywa DNA drobnoustrojów w próbce krwi. IGeneX wykorzystuje wzmocnioną wersję PCR i FISH razem w celu zwiększenia dokładności testów dla B. microti i B. ducani. W Polsce niestety badanie niedostępne. Inne uważane są za niemiarodajne. Pojawiło się u nas badanie polegające na wymazie erytrocytów. Niestety badanie na chybił-trafił.

*EHRLICHIA, ANAPLASMA i RICKETTSIA – Najdokładniejszym badaniem jest serologia szeregowa przy użyciu metody Indirect Immunofluorescent Assay (IFA). Diagnoza polega na czterokrotnym wzroście miana przeciwciał przez kilka tygodni. Pierwszą próbkę należy pobrać jak najwcześniej, a druga próbkę pobiera się 2-4 tygodnie później. PCR jest skuteczny w 60-85% w rozpoznawaniu Ehrlichii, 70-90% skuteczny do diagnozowania Anaplasmy. Nieznana jest dokładność diagnozowania przewlekłej infekcji. Istnieje wiele nowych gatunków tych drobnoustrojów, dla których rutynowe badania nie są jeszcze dostępne.

*CHLAMYDIA -Najbardziej wrażliwe są testy amplifikacji kwasów nukleinowych (NAAT). Dostępne w Polsce. Obecne badania obejmują tylko dwa najczęściej spotykane gatunki z dziewięciu znanych nam gatunków.

*WIRUSY – Lista wirusów, która może powodować chroniczne infekcje w ludzkim ciele jest bardzo długa. Częściowa lista obejmuje wirusa Epsteina-Barra, wirusa cytomegalii (CMV), HSV-1, HSV-2, wirusa opryszczki półpasiec, HHV-6a, HHV-6b, HHV-7, parwowirusa B-19, adenowirusów oraz wirusa zapalenia wątroby typu B i C. Reaktywacja nieaktywnych wirusów jest często związana z dysfunkcją układu odpornościowego, która występuje w przypadku fibromialgii, boreliozy z Lyme i podobnych chorób przewlekłych. Testy dotyczące specyficznej reaktywacji wirusa na ogół nie są konieczne. Dwa najczęściej reaktywowane wirusy związane z przewlekłym objawem grypopodobnym obejmuje wirus Epsteina-Barra i wirus cytomegalii.

**Wirus Epsteina-Barra (EBV) – W celu oceny ostrej i przewlekłej infekcji EBV, są powszechnie badane cztery przeciwciała, w tym antygen Capsid (VCA), IgG VCA, antygen wczesny D (EA-D) i antygen jądrowy Epsteina-Barr (EBNA). Obecność przeciwciał przeciwko VCA IgG wskazuje na niedawne lub przeszłe zakażenie EBV. Obecność przeciwciał przeciwko VCA IgM i brak przeciwciał przeciwko EBNA wskazuje na ostatnie zakażenie. Obecność przeciwciał przeciwko EBNA wskazuje na zakażenie w przeszłości. Przeciwciała przeciwko EBNA rozwijają się od sześciu do ośmiu tygodni po zarażeniu się wirusem i są obecne na całe życie. Obecność VCA-IgG, EA-D i EBNA może wskazywać na reaktywację wirusa

**Wirus cytomegalii (CMV) – W celu oceny ostrej i przewlekłej infekcji CMV, krew jest badana na przeciwciała IgG i IgM przeciwko CMV. Obecność CMV IgM wskazuje na ostatnie aktywne zakażenie. Obecność zarówno CMV IgM, jak i IgG CMV mogą wskazywać aktywną pierwotną infekcję lub reaktywację uśpionego wirusa. Obecność CMV IgG wskazuje jedynie na przeszłość.

*PASOŻYTY – to jest bardzo złożona kwestia, wykrycie niektórych pasożytów w krwi czy kale jest wręcz niemożliwa. Również badanie z krwi bywa bardzo zawodne.